Vandaag herdenken we de Nederlanders die gesneuveld zijn in de Tweede Wereldoorlog, maar ook zij die na 1945 zijn gevallen om onze vrijheid te verdedigen en te waarborgen.
De Tweede Wereldoorlog begon in 1939 met de Duitse inval van Polen, maar eigenlijk begon het al in 1930. Een tijd dat de wereld in een economisch crisis zat. In Duitsland was er ook een politieke crisis, kabinetten vielen en er waren voortdurend nieuwe verkiezingen, omdat het onmogelijk bleek om een meerderheidsregering te vormen.
Mede hierdoor ontstond er een extreem nationalisme en antisemitisme. Veel Duitsers voelde zich aan getrokken tot de partij die dit nationalisme en zondebok zoeken aanwakkerde, omdat die partij kracht en dynamiek uitstraalde. Ook in Nederland groeide een beweging die deze principes hoog in het vaandel had staan.
De gevolgen hiervan weten we allemaal. De slachtoffers zijn bekend, ondanks dat er nog steeds nieuwe ontdekkingen worden gedaan over die zwarte periode die de wereld doormaakte. Ongelofelijke gruwelheden, maar ook heldendaden.
Vorig jaar hebben we op deze website daar aandacht aan besteed door een aantal Verstilde Verhalen te delen. Dit jaar geen nieuwe verhalen, maar wil ik u vragen om na de Nationale Dodenherdenking eens stil te staan bij hoe het er nu in Nederland voor staat.
Zijn er bijvoorbeeld voldoende overeenkomsten met begin 1930 en moeten wij ons zorgen maken of wij voldoende geleerd hebben van het verleden. Stappen wij in dezelfde valkuilen waarin we negentig jaar geleden stapte en geven we ruimte aan extreem nationalisme, antisemitisme en allerlei andere uitsluitingen van mensen.
Geven we weer een groep of groepen de schuld van onze problemen en intimideren wij degene die anders denken. Ik hoop dat u daar na de Nationale Dodenherdenking over na wilt denken en als u die overeenkomsten ook ziet, dan hoop ik dat u een vuist wilt maken om iedereen te laten zien dat we geleerd hebben van het verleden.
Ook toen, in 1930, begon het klein en zou het niet groot kunnen worden. Die onderschatting mogen we ons niet een tweede keer laten gebeuren, want de prijs is te hoog om onze vrijheid terug te winnen.
Vanavond ben ik om 20.00 uur twee minuten stil en herdenk ik de slachtoffers die vielen voor mijn vrijheid. Daarna zal ik beginnen met een vuist te maken, opdat de slachtoffers niet voor niets zijn gevallen.
